Những dấu hiệu cởi mở của Trung quốc sau sứ điệp ÐTC gửi cho đại hội quốc tế kỷ niệm 400 năm Cha Matteo Ricci đến truyền giáo tại Trung quốc

Những dấu hiệu cởi mở của Trung quốc, sau sứ điệp ÐTC gửi cho đại hội quốc tế kỷ niệm 400 năm Cha Matteo Ricci đến truyền giáo tại Trung quốc.

Ngày 24 tháng 10/2001, nhân dịp mừng kỷ niệm 400 năm Cha Matteo Ricci, Dòng Tên, nhà truyền giáo người Ý và nhà khoa học lỗi lạc, đến tuyền giáo tại Trung quốc, ÐTC Gioan Phaolô II gửi một sứ điệp cho các vị tham dự Ðại hội quốc tế, do Ðại Học Gregoriana (Roma) tổ chức, trong sứ điệp ÐTC xin lỗi về những sai lầm của con cái Giáo hội và ước mong tái lập lại những quan hệ ngoại giao giữa Tòa Thánh và Cộng hòa nhân dân Trung quốc. Chính phủ Bắc Kinh đã có những dấu hiệu cởi mở. Ngay sau khi sứ điệp được phổ biến, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung quốc tuyên bố: Chính phủ sẽ cứu xét cẩn thận sứ điệp này. Trái lại, theo hãng thông tấn quốc tế Fides, các linh mục thuộc Giáo hội hầm trú và nhiều nhà trí thức công giáo hết sức cảm động về thái độ và những lời xin lỗi khiêm tốn, thành thực của ÐTC biểu lộ trong sứ điệp. Một linh mục trung thành với Roma tuyên bố: "Khi nghe lời của ÐTC, tôi có một ước muốn mạnh mẽ được quì gối trước mặt ngài, để cảm ơn ngài về sự can đảm và tình yêu thương đối với Trung quốc, cách riêng đối với Giáo hội công giáo tại đây. Chúng tôi các người công giáo không sợ sự thật lịch sử và cũng không sợ công nhận những sai lầm của mình".

Sau Ðại hội quốc tế ở Roma, tại Ðại học Công giáo Milano, Giáo sư Agostino Giovagnoli, chuyên về sử học hiện đại, tổ chức một cuộc gặp gỡ để thảo luận về đề tài: "Giáo hội công giáo và Trung quốc: gia tài của quá khứ và những vấn đề hiện tại". Tham dự cuộc gặp gỡ này có Giáo sư Ren Yan Li, nhà sử học Trung quốc, một trong số rất ít người tại Trung quốc chuyên về "Kitô giáo". Giáo sư là người được Chính phủ Bắc kinh tôn trọng và tham khảo về vấn đề Kitô giáo, mỗi khi cần đến. Trong cuộc phỏng vấn dành cho nhật báo Avvenire số ra ngày 31 tháng 10/2001, Giáo sư Ren Yan-Li tuyên bố: "Giáo hội công giáo và Trung quốc", đây là một đề tài rất quan trọng và mang một ý nghĩa đặc biệt, sau "lời xin lỗi" của Ðức Gioan Phaolô II đã biểu lộ trong sứ điệp vừa qua gửi cho đại hội quốc tế do Ðại học Gregoriana tổ chức, để kỷ niệm 400 năm nhà truyền giáo Dòng Tên Matteo Ricci đến Trung quốc. Chính phủ Trung quốc sẽ đón nhận cách tích cực đề nghị về đối thoại của Vatican".

Dấu hiệu tích cực hơn cả về việc cởi mở sau sứ điệp của ÐTC là Ngày mồng 02 tháng 11/2001, một nhà truyền giáo ngoại quốc được vào Trung quốc. Ðó là Thầy Thadu Kang, người Ðại Hàn, thuộc Dòng Thánh Gioan Thiên Chúa, cũng thường được gọi là "Fatebenefratelli", chuyên về Bệnh viện. Thầy có nhiệm vụ mở một trung tâm Y tế để chữa những người mắc chứng bệnh "ung thư", cách riêng các bệnh nhân nghèo túng tại Thành phố Yanji, trong Tỉnh Jinin.

Theo giáo sư Li, bác sĩ đã mời các Fatebenefratelli đến Trung quốc (dĩ nhiên có phép của Chính phủ), thì mỗi năm có khoảng 3 ngàn người bị chứng bệnh ung thư trong thành phố Yangji, trong số này có độ một ngàn người nghèo khó không có phương tiện để chữa chứng bệnh này. Ðể giúp đỡ những người nghèo túng này, Bác sĩ Li đã xin các Tu sĩ Dòng Thánh Gioan Thiên Chúa khởi sự công việc thành lập trung tâm Y tế tại Yanji. Tháng 12/2001 này sẽ có Thầy Brendan Flahive, người Ái nhĩ lan, đến cộng tác với Thầy Kang và vào đầu năm 2002, ba Thầy khác nữa: một Ðại Hàn và hai Việt nam, đến Yanji. Các Thầy này được trao trách nhiệm huấn luyện nhân sự người Trung quốc.

Trong sứ điệp gửi cho Ðại hội quốc tế mừng kỷ niệm 400 năm Cha Matteo Ricci đến truyền giáo tại Trung quốc, ÐTC Gioan Phaolô II đã gây ngạc nhiên nhiều người, cách riêng Nhà Cầm quyền Trung quốc, vì trong sứ điệp ngài biểu lộ ý muốn được thấy tái lập nhanh chóng hết sức các con đường thông thương và cộng tác giữa Tòa Thánh và Cộng hòa nhân dân Trung quốc. Và để tái lập mối quan hệ này, ngài đã không ngần ngại xin "tha thứ", bởi vì có những thành viên con cái Giáo hội đã có những hành động, nhiều lúc không tránh khỏi những sai lầm tại Trung quốc. Trong sứ điệp ÐTC nhấn mạnh đến sự cần thiết mở lại với Bắc Kinh, những quan hệ đã bị gián đoạn từ 50 năm nay. Ngài viết cách rất rõ ràng rằng: "Giáo hội không xin Trung quốc và Nhà Cầm quyền chính trị nước này một đặc ân nào cả, nhưng chỉ ước mong được đối thoại, để tái lập những quan hệ trong sự tôn trọng và sự hiểu biết sâu xa giữa hai bên". Trong bối cảnh này, việc một nhà truyền giáo (ngoại quốc) được đến Trung quốc hoạt động, tạo nên lý do chính đáng về một hy vọng lớn lao trong tương lai.

Việc Thầy Kang, người Ðại Hàn, được trao trách nhiệm tổ chức trung tâm Y tế tại Yanji, là kết quả của những tiếp xúc giữa Dòng Fatebenefratelli và bác sĩ Li từ hai năm nay. Lần thứ nhất Bác sĩ gặp Thầy Brendan Flahive, một Y tá lành nghề, tại một Hội nghị chuyên về việc chữa các chứng bệnh ung thư, được tổ chức tại Nam Hàn, nơi Thầy đã hoạt động tông đồ từ 41 năm nay. Bác sĩ Li là người trách nhiệm về chín bệnh viện trong tỉnh Jinin, trong số này có một trung tâm chữa chứng ung thư tại Yanji. Trong những ngày Hội nghị Bác sĩ đã viếng thăm Bệnh viện của các Fatebenefratelli tại Thành phố Kwangiu, chuyên chữa những người mắc chứng ung thư nặng. Bác sĩ hết sức cảm phục việc tổ chức, điều hành và tính cách chuyên nghiệp, đến độ xin các Tu sĩ công giáo này đến mở bệnh viện như vậy tại Trung quốc.

Sau những năm chuẩn bị, công việc trong lúc này được khởi sự và khởi sự vào chính lúc ÐTC đề nghị tái lập các quan hệ ngoại giao giữa Tòa Thánh và Trung quốc. Một sự trùng hợp lạ lùng, mang ý nghĩa sâu xa về một hy vọng mới. Một quốc gia theo chế độ Cộng sản cho phép các Tu sĩ công giáo ngoại quốc đến hoạt động trong nước, chắc chắn báo hiệu một hy vọng về cởi mở của Nhà Cầm quyền Trung quốc. Tại Yanji, các Tu sĩ Dòng Thánh Gioan Thiên Chúa không được có những hoạt động tôn giáo công khai, nhưng các Thầy có thể cầu nguyện trong cộng đồng của mình. Ngoài ra, các Thầy còn được phép cầu nguyện cho bệnh nhân và cầu nguyện với các bệnh nhân và các người trong gia đình của họ, miễn là họ yêu cầu rõ ràng